Γιατί οι γυναίκες αφήνουν πάλι τα μαλλιά τους μακριά;
Τα μακριά μαλλιά επιστρέφουν δυναμικά, συμβολίζοντας την ελευθερία, τη θηλυκότητα, την ανεξαρτησία, εκτοξεύοντας τη ζήτηση στον κλάδο της ομορφιάς.
«Άσε με ν’ αναπνεύσω ώρα πολλή, πολλή, το μύρο των μαλλιών σου, να βυθίσω όλο το πρόσωπό μου σαν άνθρωπος λουσμένος στα νερά κάποιας πηγής, αναταράζοντάς τα με τα χέρια μου σαν ένα μαντίλι μοσχοβολημένο, διαλύοντας τις αναμνήσεις στον αέρα. Αν ήξερες όλα όσα βλέπω, όλα όσα νιώθω, όλα όσα ακούω μέσα απ’ τα μαλλιά σου…» γράφει ο Σαρλ Μπωντλαίρ στο «Ένα ημισφαίριο στα μαλλιά», υμνώντας την ακατανίκητη γοητεία των μακριών μαλλιών.
Τα μαλλιά εδώ δεν είναι απλώς ένα χαρακτηριστικό. Γίνονται πεδίο μνήμης και έρωτα. Δεν πρόκειται μόνο για ένα σύμβολο ομορφιάς και γοητείας, αλλά μια γέφυρα ανάμεσα στον κόσμο των αισθήσεων και της επιθυμίας. Ο ποιητής τα αγγίζει, μεθάει από αυτά, τα υμνεί σαν να πρόκειται για πηγή ζωής, ελευθερίας και αιωνιότητας. Μέσα από τη ματιά του, τα μαλλιά αποκτούν μια σχεδόν μεταφυσική διάσταση, αφηγούνται μια ιστορία που ξεκινά από την αρχαιότητα και συνεχίζεται ως σήμερα, αποκαλύπτοντας πολλά περισσότερα από όσα φαίνονται.
Θηλυκότητα, ερωτισμός, υγεία, ευεξία, δύναμη… από τους αρχαιοελληνικούς μύθους, ως την Ραπουνζέλ, τα τραγούδια, την ποίηση, τον κινηματογράφο και τη λογοτεχνία, τα μακριά μαλλιά δεν παύουν να σαγηνεύουν. Είτε αναδεικνύονται μέσα από θρύλους και παραμύθια, είτε ξεχωρίζουν ως έμβλημα ελευθερίας και ανεξαρτησίας, τα μαλλιά αιχμαλωτίζουν βλέμμα και νου.
Αρκεί να ανατρέξει κανείς στο πρόσφατο παρελθόν, όταν κατά τις δεκαετίες του 1960-1970 τα μαλλιά έγιναν σύμβολο επανάστασης. Στο θρυλικό «Hair», εξάλλου, τα μακριά μαλλιά πρωταγωνίστησαν ως «σημαία» του αντιπολεμικού κινήματος και της χίπικης κουλτούρας. Στον αντίποδα, το Ιράν όπου το ισλαμικό καθεστώς επιβάλλει νόμο που προβλέπει ότι μαλλιά, χέρια και λαιμός θα πρέπει να καλύπτονται με χιτζάμπ. Σε αντίθετη περίπτωση, η γυναίκα τιμωρείται με μαστίγωμα ή φυλάκιση. Παρά τον νόμο, ωστόσο, πολλές είναι όσες τολμούν και κυκλοφορούν με ακάλυπτο το κεφάλι τους ως πράξη αντίδρασης σε μία κυβέρνηση που τις βλέπει σαν πολίτες δεύτερης κατηγορίας.
Στην εποχή της Ραπουνζέλ
Τα μακριά μαλλιά δεν είναι παραμύθι, αλλά τάση και πάλι. Τα social media, η νοσταλγία για στυλ προηγούμενων δεκαετιών και οι νέες τεχνικές περιποίησης έχουν καταστήσει τα μακριά μαλλιά ξανά δημοφιλή, καθώς παρουσιάζονται όχι μόνο ως αισθητική επιλογή αλλά και ως μέσο έκφρασης και ενδυνάμωσης. Τα λαμπερά και πλούσια μαλλιά λειτουργούν ως δείκτης υγείας, με το ρόλο τους να παραμένει καθοριστικός ακόμα και σήμερα, καθορίζοντας τις τάσεις, αφού μετατρέπονται σε ένα ισχυρό αφηγηματικό μέσο χωρίς να χρειάζεται να ειπωθεί ούτε λέξη. Πρόκειται για έναν ζωντανό πολιτισμικό κώδικα που συμπυκνώνει μέσα σε λίγες… μπούκλες την ομορφιά, την ερωτική έλξη, αλλά και τη γυναικεία ταυτότητα και την κοινωνική θέση. Η επιστροφή τους δείχνει ότι, παρά το πέρας των εποχών, η γοητεία τους δεν παύει να είναι ισχυρή.
Αρκεί ένα βλέμμα στην σφαίρα της διεθνούς πολιτικής για να διαπιστώσει κανείς ότι τα μακριά μαλλιά έχουν αντικαταστήσει τις αυστηρές, προσεγμένες κουπ του παρελθόντος, όταν οι κοινωνικές νόρμες ήθελαν τις πιο ώριμες γυναίκες με κοντά μαλλιά, ξεκινώντας από την πρώην πρωθυπουργό της Ουκρανίας, Γιούλια Τιμοσένκο, με τη χαρακτηριστική «χρυσή κορώνα» της. Οι χοντρές πλεξούδες που περήφανα αγκάλιαζαν το κεφάλι της, είχαν αποκτήσει εμβληματικό χαρακτήρα κι είχαν προκαλέσει φρενίτιδα με tutorials στο YouTube που περιέγραφαν βήμα-βήμα πώς να πλέκεις τα μαλλιά σου όπως η άλλοτε ισχυρή κυρία.
Λίγα χρόνια αργότερα, η Μισέλ Ομπάμα τόλμησε όχι μόνο να αφήσει λίγο πιο μακριά την κόμη της, αλλά με την ολοκλήρωση της θητείας του πρώην προέδρου των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, στήριξε δημόσια την επιλογή των φυσικών, σγουρών μαλλιών της. Τα μαλλιά, επομένως, δεν είναι μόνο αισθητική, αλλά επικοινωνούν αυτοπεποίθηση, κοινωνικό status και πολιτιστικές παραδόσεις. Γίνονται ένα πανίσχυρο εργαλείο.
Με τη σειρά της, αλλά στέλνοντας διαφορετικό μήνυμα, η νυν πρώτη κυρία των ΗΠΑ, Μελάνια Τραμπ, επιλέγει στις δημόσιες εμφανίσεις της να «φοράει» τα μαλλιά της μακριά. Είναι, μάλιστα, η πρώτη σύζυγος Αμερικανού προέδρου με μαλλιά κάτω από τους ώμους – μια συνειδητή επιλογή που ενισχύει τη θηλυκότητά της και δίνει μια προσωπική πινελιά στο προφίλ της.
Στον κόσμο της μουσικής, του κινηματογράφου και της ποπ κουλτούρας, τα μακριά μαλλιά έχουν γίνει σήμα κατατεθέν για πολλές προσωπικότητες. Η Σερ, με τα ίσια, κατάμαυρα μαλλιά της, καθιέρωσε μια εικόνα αιώνιας νεότητας, η Ντέμι Μουρ, με λίγες εξαιρέσεις – όπως το τολμηρό ξυρισμένο κεφάλι της για τις ανάγκες της ταινίας G.I. Jane – φροντίζει να τονίζει τη θηλυκότητά της με τα πλούσια μακριά μαλλιά της.
Από την άλλη, η Κιμ Καρντάσιαν, η οποία πέρα από την εικόνα της σταρ, αποδεικνύεται διορατική επιχειρηματίας που μετατρέπει κάθε ευκαιρία σε εμπορική επιτυχία. Δε θα μπορούσε, λοιπόν, να αφήσει ανεκμετάλλευτα τα στιλπνά μαλλιά της, τα οποία αναδεικνύει στο πλαίσιο της προβολής, αλλά και της υπερβολής, πλάθοντας πρότυπα και επηρεάζοντας γυναίκες παγκοσμίως. Μία ακόμα ευφυής γυναίκα που γνωρίζει καλά πώς να αξιοποιεί τα μαλλιά της χαράζοντας επιτυχημένες επιχειρηματικές στρατηγικές, δεν είναι άλλη από την Τζένιφερ Άνιστον. Ήδη από την εποχή των «Friends» είχε καταφέρει να μετατρέψει τα μαλλιά της σε πανίσχυρο όπλο. Το περίφημο «κούρεμα της Ρέιτσελ» είχε λάβει διαστάσεις πολιτισμικού φαινομένου, με εκατομμύρια γυναικών να ζητούν από τους κομμωτές τους το ίδιο στυλ. Η Άνιστον «διαβάζοντας» την εποχή της κεφαλαιοποιεί την επιρροή της, ιδρύοντας δική της εταιρεία προϊόντων περιποίησης μαλλιών.
Η εμμονή για υγιή, πλούσια μαλλιά έχει εξελιχθεί σε μια τεράστια βιομηχανία: Σκευάσματα, λοσιόν, σέρουμ, σαμπουάν, μάσκες που υπόσχονται λάμψη, πυκνότητα και «ζωντάνια» έχουν κατακλύσει το εμπόριο. Παρουσιάζονται ως «θαυματουργά», με γυναίκες που υποφέρουν από λέπτυνση, αραίωση ή τριχόπτωση να εναποθέτουν τις ελπίδες τους σε αυτά για να ανακτήσουν την κόμη του παρελθόντος, ακόμα και αν αυτά δεν αποδεικνύεται επιστημονικά ότι μπορούν να ενισχύσουν στην πραγματικότητα την ανάπτυξη των μαλλιών.
Ομορφιά, αυτοπεποίθηση, νεότητα: Όλα έχουν ταυτιστεί με τα μακριά μαλλιά, μια εικόνα που φαίνεται να διατηρεί τη δυναμική της. Και το comeback τους δεν είναι… τρίχες. Αντιθέτως, δείχνει ότι δε θα ξεθωριάσει σύντομα.
Φωτογραφίες: Getty images /Ideal Image